Σύμφωνα με το bbcnews, το νόμισμα που φέρει το όνομα του Σπονσιάν και το πορτρέτο του βρέθηκε πριν από περισσότερα από 300 χρόνια στην Τρανσυλβανία, σε ένα μακρινό φυλάκιο της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.
Πιστεύεται ότι ήταν ψεύτικο, είχε κλειδωθεί σε ένα ντουλάπι μουσείου
Τώρα οι επιστήμονες λένε ότι σημάδια γρατσουνιάς που είναι ορατά κάτω από ένα μικροσκόπιο αποδεικνύουν ότι κυκλοφορούσε πριν από 2.000 χρόνια.
Ο καθηγητής Paul Pearson University College του Λονδίνου, ο οποίος ηγήθηκε της έρευνας, δήλωσε στο BBC News ότι ήταν έκπληκτος από την ανακάλυψη.
«Αυτό που βρήκαμε είναι ένας αυτοκράτορας. Ήταν μια φιγούρα που πιστεύεται ότι ήταν ψεύτικη και ξεγραμμένη από τους ειδικούς.
«Αλλά πιστεύουμε ότι ήταν αληθινός και ότι είχε ρόλο στην ιστορία»
Το νόμισμα στο κέντρο της ιστορίας ήταν μεταξύ ενός μικρού θησαυρού που ανακαλύφθηκε το 1713.
Θεωρήθηκε ότι ήταν ένα γνήσιο ρωμαϊκό νόμισμα μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα, όταν οι ειδικοί υποψιάστηκαν ότι μπορεί να είχαν παραχθεί από πλαστογράφους της εποχής, επειδή του ακατέργαστου σχεδιασμού τους.
Το τελευταίο χτύπημα ήρθε το 1863 όταν ο Henry Cohen, ο κορυφαίος νομισματογνώστης της εποχής στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας, εξέτασε το πρόβλημα για τον μεγάλο του κατάλογο με ρωμαϊκά νομίσματα.
Είπε ότι δεν ήταν μόνο «μοντέρνα» ψεύτικα, αλλά κακοφτιαγμένα και «γελοία φαντασμένα». Άλλοι ειδικοί συμφώνησαν και μέχρι σήμερα ο Sponsian έχει απορριφθεί στους επιστημονικούς καταλόγους.
Αλλά ο καθηγητής Pearson υποψιάστηκε το αντίθετο όταν είδε φωτογραφίες του νομίσματος ενώ ερευνούσε για ένα βιβλίο για την ιστορία της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Μπορούσε να διακρίνει γρατσουνιές στην επιφάνειά του που νόμιζε ότι μπορεί να είχαν δημιουργηθεί από το νόμισμα που κυκλοφορούσε.
Επικοινώνησε με το Μουσείο Hunterian στο Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης, όπου το νόμισμα φυλάσσονταν κλειδωμένο σε ένα ντουλάπι μαζί με άλλα τρία από τον αρχικό θησαυρό, και ρώτησε αν μπορούσε να συνεργαστεί με τους ερευνητές εκεί.
Εξέτασαν και τα τέσσερα νομίσματα κάτω από ένα ισχυρό μικροσκόπιο και επιβεβαίωσαν στο περιοδικό, PLOS 1, ότι υπήρχαν πραγματικά γρατσουνιές και τα σχέδια ήταν συνεπή με το κουδούνισμα τους σε πορτοφόλια.
Μια χημική ανάλυση έδειξε επίσης ότι τα νομίσματα ήταν θαμμένα στο χώμα για εκατοντάδες χρόνια, σύμφωνα με τον Jesper Ericsson, ο οποίος είναι ο επιμελητής νομισμάτων του μουσείου και συνεργάστηκε με τον καθηγητή Pearson στο έργο.
Οι ερευνητές πρέπει τώρα να απαντήσουν στο ερώτημα, ποιος ήταν ο Σπόνσιαν;
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι ήταν ένας στρατιωτικός διοικητής που αναγκάστηκε να στεφθεί ως αυτοκράτορας της πιο μακρινής και δύσκολης στην υπεράσπιση επαρχίας της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, που ονομαζόταν Δακία.
Οι αρχαιολογικές μελέτες έχουν αποδείξει ότι η Δακία αποκόπηκε από την υπόλοιπη ρωμαϊκή αυτοκρατορία γύρω στο 260 μ.Χ. Υπήρχε πανδημία, εμφύλιος πόλεμος και η αυτοκρατορία κατακερματιζόταν.
Περικυκλωμένος από εχθρούς και αποκομμένος από τη Ρώμη, ο Σπονσιάν πιθανότατα ανέλαβε την ανώτατη διοίκηση κατά τη διάρκεια μιας περιόδου χάους και εμφυλίου πολέμου, προστατεύοντας τον στρατιωτικό και άμαχο πληθυσμό της Δακίας μέχρι να αποκατασταθεί η τάξη και η επαρχία εκκενώθηκε μεταξύ 271 μ.Χ. και 275 μ.Χ., σύμφωνα με τον Τζέσπερ. Ericsson.
«Η ερμηνεία μας είναι ότι ήταν υπεύθυνος για τη διατήρηση του ελέγχου του στρατού και του άμαχου πληθυσμού επειδή ήταν περικυκλωμένοι και εντελώς αποκομμένοι», είπε. «Για να δημιουργήσουν μια λειτουργική οικονομία στην επαρχία αποφάσισαν να κόψουν τα δικά τους νομίσματα».
Αυτή η θεωρία θα εξηγούσε γιατί τα νομίσματα δεν μοιάζουν με αυτά της Ρώμης
«Μπορεί να μην ήξεραν ποιος ήταν ο πραγματικός αυτοκράτορας, επειδή υπήρχε εμφύλιος πόλεμος», λέει ο καθηγητής Pearson.
“Αλλά αυτό που χρειάζονταν ήταν ένας ανώτατος στρατιωτικός διοικητής απουσία πραγματικής δύναμης από τη Ρώμη. Ανέλαβε τη διοίκηση σε μια περίοδο που χρειαζόταν η διοίκηση.”
Μόλις οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα νομίσματα ήταν αυθεντικά και ότι είχαν ανακαλύψει αυτό που πίστευαν ότι ήταν ένας χαμένος Ρωμαίος αυτοκράτορας, ειδοποίησαν τους ερευνητές στο Μουσείο Brukenthal στο Sibiu στην Τρανσυλβανία, το οποίο έχει επίσης ένα σπονσιανό νόμισμα. Ήταν μέρος του κληροδοτήματος του βαρώνου Samuel von Brukenthal, του κυβερνήτη των Αψβούργων της Τρανσυλβανίας. Ο βαρόνος μελετούσε το νόμισμα τη στιγμή του θανάτου του και η ιστορία λέει ότι το τελευταίο πράγμα που έκανε.
Οι ειδικοί στο μουσείο Brukenthal είχαν ταξινομήσει το κέρμα τους ως ιστορικό πλαστό, όπως και όλοι οι άλλοι. Αλλά άλλαξαν γνώμη όταν είδαν την έρευνα στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Η ανακάλυψη παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ιστορία της Τρανσυλβανίας και της Ρουμανίας, σύμφωνα με τον προσωρινό διευθυντή του Εθνικού Μουσείου Brukenthal, Alexandru Constantin Chituță.
«Για την ιστορία της Τρανσυλβανίας και της Ρουμανίας ειδικότερα, αλλά και για την ιστορία της Ευρώπης γενικότερα, εάν αυτά τα αποτελέσματα γίνουν αποδεκτά από την επιστημονική κοινότητα, θα σημαίνουν την προσθήκη μιας άλλης σημαντικής ιστορικής φιγούρας στην ιστορία μας», είπε.
