Τρέμουν τις αυξήσεις τιμών και το κόστος ζωής οι Ευρωπαίοι, σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο της χειμερινής περιόδου, με την πλειονότητα των Ελλήνων (56% έναντι 51%, 27 της ΕΕ) να χαρακτηρίζει την παρούσα κατάσταση της ευρωπαϊκής οικονομίας ως «κακή».
Το ποσοστό αυτό εκτοξεύεται στο 88% όταν τα ελληνικά νοικοκυριά καλούνται να απαντήσουν τι πιστεύουν για την κατάσταση της εθνικής τους οικονομίας. Μόνο το 12% των ερωτηθέντων στην Ελλάδα χαρακτηρίζει ως «καλή» την κατάσταση, ωστόσο, η Ελλάδα κέρδισε 4 θέσεις στην κατάταξη σε σχέση με πέρυσι, δηλαδή εμφανίζονται συγκριτικά πιο θετικοί.
Συνθήκες διαβίωσης
Αρνητική πρωτιά κατέχει η χώρα μας και ως προς τις συνθήκες διαβίωσης των νοικοκυριών. Όταν ρωτήθηκαν να χαρακτηρίσουν την οικονομική τους κατάσταση το 51% τη χαρακτήρισε «κακή», όταν ο μέσος όρος στην ΕΕ είναι 28%.
Απασχόληση
Χειρότερη είναι η εικόνα, ως προς την επαγγελματική τους κατάσταση. Με το 87% να τη χαρακτηρίζει ως «κακή». Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα έπεσε επτά θέσεις στην κατάταξη σε σχέση με τον Ιούνιο του 2022. Ο μέσος όρος της Ε.Ε. είναι 53%.
Ακρίβεια και ενέργεια
Οι απαντήσεις αυτές δείχνουν την πίεση που έχουν υποστεί τα ελληνικά νοικοκυριά από τις αυξήσεις των τιμών στην ενέργεια και την ακρίβεια, παρά τις κρατικές παρεμβάσεις στήριξης. Σύμφωνα με το Bruegel, ο λογαριασμός των μέτρων στήριξης για την ενεργειακή κρίση στην ΕΕ πλησίασε τα 800 δισ. ευρώ.
Η Ελλάδα ήταν πρώτη έως το καλοκαίρι του 2022 αναφορικά με τα ποσά που είχε διαθέσει από τον Σεπτέμβριο του 2021 ως ποσοστό του ΑΕΠ για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Πλέον έχει υποχωρήσει στην 8η θέση καθώς μία σειρά από άλλες χώρες έχουν αυξήσει σημαντικά τις δαπάνες το τελευταίο εξάμηνο. Το συνολικό ποσό που έχει διαθέσει έως σήμερα η Ελλάδα ανέρχεται σε 9,5 δισ. ευρώ που αντιστοιχεί στο 5,2% του ΑΕΠ της ή σε σχεδόν 900 ευρώ κατά κεφαλή (για την ακρίβεια 898 ευρώ).
Οι πλέον απογοητευμένοι της Ε.Ε.
Αν και τα συνολικά ποσά τα οποία διέθεσε η Ελλάδα είναι από τα μεγαλύτερα στην ΕΕ, ως προς ποσοστό του ΑΕΠ, οι Έλληνες είναι οι πλέον αρνητικοί.
Οι Έλληνες πολίτες βρίσκονται πρώτοι στη λίστα που απαντούν ότι η οικονομία τους, στην παρούσα φάση, είναι «κακή» ( 88%), όταν ο μέσος όρος στους 27 της ΕΕ είναι στο 63%. Στις πιο κάτω θέσεις, από την Ελλάδα, βρίσκονται Πορτογαλία, Βουλγαρία.
Αυτή η εικόνα που έχουν οι Έλληνες για την οικονομία αιτιολογείται. Έρευνες δείχνουν ότι η οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών επιδεινώθηκε σημαντικά το 2022 εξαιτίας του πληθωρισμού. Ανήλθε, το 2022, κοντά στο 10% και έχει μειωθεί στο 7% τον Ιανουάριο του 2023. Όμως οι αυξήσεις στα τρόφιμα σε σχέση με πέρσι είναι στο 15%.
Ειδικότερα:
Όπως προκύπτει από την έρευνα του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ η οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών επιδεινώθηκε σημαντικά το 2022, ενώ οι προσδοκίες για το μέλλον σημειώνουν αρνητικό πρόσημο, καθώς πάνω από 1 στα 2 νοικοκυριά (51,9%) εκτιμούν ότι η κατάστασή τους θα επιδεινωθεί το 2023, κάτι που είχε να παρατηρηθεί από την έρευνα του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ το 2018.
Πάνω από 1 στα 2 νοικοκυριά (52,4%) δήλωσαν ότι το μηνιαίο εισόδημά τους επαρκεί για 18 ημέρες (μεσοσταθμικά) και συνδέεται με τις αυξήσεις των τιμών τόσο της ηλεκτρικής ενέργειας, όσο και των ειδών διατροφής οι οποίες αποτελούν για σχεδόν 6 στα 10 νοικοκυριά τις κατηγορίες που έχουν τη μεγαλύτερη αρνητική επίδραση στο εισόδημά τους.
Το ποσοστό των νοικοκυριών που αύξησαν τις δαπάνες τους για την κάλυψη βασικών αναγκών καταγράφει τρομακτική άνοδο καθώς πλέον αφορά τα 2 στα 3 νοικοκυριά.
Το 30,1% των νοικοκυριών με εισόδημα έως 30.000 ευρώ δήλωσε πως το εισόδημά του μειώθηκε το 2022, έναντι 11% που δήλωσε ότι αυξήθηκε και 58,9% που δήλωσε ότι παρέμεινε σταθερό.
Φαίνεται πως πλέον επηρεάζει έντονα και τα μεσαία εισοδήματα, καθώς σχεδόν 6 στα 10 νοικοκυριά (57,3%) δηλώσαν πως χρειάζεται να κάνουν περικοπές για να καλύψουν τα αναγκαία, ποσοστό σημαντικά αυξημένο σε σχέση τόσο με την έρευνα του 2021 (42,3%), όσο και με τις έρευνες του 2020 (47,9%) και του 2019 (48,7%).
Η έρευνα της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής για τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς το 2021 δείχνει ότι τα νοικοκυριά δαπανούν το 22% του προϋπολογισμού τους σε τρόφιμα και μη αλκοολούχα ποτά.
Τα φτωχά νοικοκυριά μάλιστα δαπανούν το 35,1% του μέσου προϋπολογισμού τους σε τρόφιμα και μη αλκοολούχα ποτά.
Καλύτερη η εικόνα για το μέλλον
Ως προς τις προοπτικές για τους επόμενους 12 μήνες, οι Έλληνες φαίνονται πιο αισιόδοξοι σε σχέση με πέρσι, και το ποσοστό που απαντά «καλύτερα» ανέρχεται στο 20%, όταν ο μέσος όρος στους 27 της ΕΕ είναι στο 18%.
Η χώρα μας, σε αυτή την κατάταξη κέρδισε 7 θέσεις. Το 52% πάντως αναμένει η ελληνική οικονομία να παραμείνει ίδια, ενώ το 24% ότι θα είναι χειρότερη.
Ανησυχία για τον πληθωρισμό
Οι πολίτες της ΕΕ θεωρούν την αύξηση των τιμών/πληθωρισμό/κόστος ζωής ως ένα από τα δύο σημαντικότερα ζητήματα που αντιμετωπίζει η ΕΕ αυτή τη στιγμή (32%, -2 ποσοστιαίες μονάδες), ακολουθούμενο από τη διεθνή κατάσταση (28%, σταθερή) και τον ενεργειακό εφοδιασμό (26%, -2 ποσοστιαίες μονάδες).
Η αντίληψη για την κατάσταση της ευρωπαϊκής οικονομίας παρέμεινε αμετάβλητη από το καλοκαίρι του 2022, με το 40% να την αξιολογεί ως «καλή» και το 51% ως «κακή». Η αντίληψη για την κατάσταση των εθνικών οικονομιών έχει επίσης παραμείνει σχετικά σταθερή από το καλοκαίρι του 2022, με το 35% πλέον να την κρίνει ως καλή και το 63% ως κακή.
Πάντως, η υποστήριξη για το ευρώ παραμένει σε πολύ υψηλό επίπεδο στην ΕΕ συνολικά (71%, το δεύτερο υψηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί ποτέ), και ακόμη περισσότερο στη ζώνη του ευρώ (79%).
